Zerzevan Kalesi'ndeki kazılar ve restorasyon çalışmaları devam ediyor

Diyarbakır'daki Zerzevan Kalesi'nde güney kule ve büyük kilisede restorasyon çalışmaları devam ediyor. Yer altı kulesi, Mithras kutsal alanı, Arsenal ve surlarının restorasyon çalışmalarının ise gelecek sene yapılması planlanıyor.

Çınar ilçesindeki 124 metre yükseklikte bulunan son Mithras tapınağının ortaya çıkarıldığı kale. 12 aydır devam eden bilimsel çalışmalarla tarihe ışık tutuyor. 2020'de UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne dahil edilen ve şehrin önemli turizm değerlerinden olan kale, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı oluyor.

Kazılar 2014'te Kültür ve Turizm Bakanlığı, Valilik, Çınar Kaymakamlığı ve Diyarbakır Müzesi Müdürlüğünün katkılarıyla başlatıldı. Başlatılan kazılarda ise bugüne kadar bin dönüm alanda 15 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, kaya mezarları, su kanalları ile 63 su sarnıcı, yer altı kilisesi, 400 kişinin sığacağı yer altı sığınağı, konutlar ve gizli geçitler, milattan sonra 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesiyle önemini kaybeden, dönemin Mithras dinine ait yer altı tapınağı ve Mithras Tapınağı'na gizli dini tören ve ayinler için gelen davetlilerin konakladığı alan ile birçok eser ortaya çıkarıldı.

Asırlık kalede arkeolojik kazılarla beraber restorasyon çalışmaları da devam ediyor. Tarihi kaledeki büyük kilise ve güney kulede 35 kişilik ekiple yürütülen çalışmada, yapıların korunması için capping (üst örtüsünü yitirmiş yapı duvarlarının üzerine uygulanan koruma katmanı), güçlendirme ve enjeksiyon (tarihi yapının orijinal dokusunu bozmadan güçlendirme ve çatlak onarımı sağlayan hassas çözümlerden) uygulaması gerçekleştiriliyor.

Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Aytaç Coşkun, bu yıl itibarıyla hem kazı hem de restorasyon çalışmalarının birlikte devam ettiğini açıkladı. İlk etapta güney kule ve büyük kilisede restorasyon çalışmalarının başladığını belirten Coşkun, bu çalışmaların tamamen mevcut yapıları korumaya ve mevcut yapıları ortaya çıkartmaya yönelik olduğunu ifade etti.

Coşkun, en üst, en yüksek teknolojik metotların Zerzevan Kalesi'nde uygulandığını kaydederek, "Bunu, Kültür ve Turizm Bakanlığımız 'Geleceğe Miras Projesi' kapsamında yapıyor. Şu an bu başlangıç restorasyonu. Buradaki çalışmalar devam ederken, önümüzdeki yıldan itibaren baktığımız zaman yer altı kilisesi, Mithras kutsal alanı, Arsenal ve surlarda da restorasyon çalışmaları başlayacak. Biz, projelerimizi tamamladık. Bu restorasyon çalışmalarının yapılması hem alanı korumaya yönelik hem mevcut yapıları korumaya yönelik hem de gelen ziyaretçilere görsel bir alan oluşturuyoruz. Şu an 35 kişilik bir ekiple restorasyon çalışmalarını yürütüyoruz" dedi.