SERUM ORUCU BOZAR MI? Diyanet'e göre serum orucu bozar mı?
Serum, damar yoluyla vücuda sıvı ve besleyici maddeler aktarılmasını sağlar. Oruç, belirli saatler boyunca yeme ve içme gibi bedeni besleyen tüm aktivitelerden uzak durmayı gerektirir.
SERUM ORUCU BOZAR MI?
Kan dolaşımına giren ve vücuda besin desteği sunan serum, bu tanıma göre orucu bozar. İçeriğinde vitamin, mineral ya da enerji sağlayan bileşenler olmasa bile serum, vücudu desteklediği için oruç şartlarını yerine getirme ilkesine aykırı görülür. Diyanet’in görüşü de bu yöndedir. Bu nedenle oruçlu bir kimse, tedavi amacıyla serum alırsa o gün orucunu tamamlamış sayılmaz. Kişi, sağlık durumu müsait olduğunda bu günü tekrar kaza orucu olarak tutmalıdır.
SERUM TAKTIRMAK ORUCU BOZAR MI?
Damardan serum taktırmak, orucun geçerliliğini sona erdiren bir uygulamadır. Serumun içinde bazen tuz, bazen şeker, bazen de vitamin gibi maddeler yer alır. Bunlar vücutta besleyici etkiye sahip olduğu için, oruçlu durumda damardan alınan bu takviye yeme-içme hükmünde değerlendirilir. Bu sebeple, oruç sırasında serum taktırmak orucu bozar. Dini kaynaklarda, vücuda besin değeri taşıyan her türlü maddenin alınmasıyla orucun sakatlanacağı ifade edilir. Kişi sağlık nedeniyle serum taktırmak zorunda kalırsa, o günün orucunu bozulmuş kabul etmesi gerekir. Bu durumu daha sonra bir gün kaza orucu tutarak telafi etmek mümkündür.
ORUÇLUYKEN SERUM ALMAK ORUCU BOZAR MI?
Oruç süresince kan dolaşımına besleyici herhangi bir madde aktarılmaması esastır. Serum almak, bu kuralı ihlal eden durumlardan biridir. Çünkü serum, vücudun ihtiyaç duyduğu sıvıyı ve bazen mineral ile vitamin desteğini doğrudan sağlar. Bu, ağızdan bir şey tüketmekle aynı kategoride olmasa da bedeni besleyen bir girişim olduğu için orucu bozar. Din uzmanları, damar yoluyla gıda içeriğine sahip maddelerin verilmesini, orucu sona erdiren etkenler arasında sayar. Bu sebeple, oruçlu bir kişi sağlık nedeniyle serum alırsa o günkü oruç tamamlanmış sayılmaz. Daha sonra, şartlar uygun olduğunda bir gün kaza orucu tutmak yeterlidir.Damardan verilen serum, orucu bozan uygulamalar arasındadır. Damar yoluyla sıvı veya besin içeriği taşıyan takviye almak, oruçla bağdaşmaz. İnsan bedeni, söz konusu serumdan besin veya sıvı desteği alırsa oruç kuralı ihlal edilmiş olur. İster ağız yoluyla ister damar yoluyla olsun, besleyici unsurların alınması orucu geçersiz kılar. Bu sebeple, tedavi amacıyla bile olsa damardan serum takmak mecburiyetinde kalan bir kişinin orucu bozulur. Diyanet’in fetvalarında da “damardan serum verilenlerin orucu bozulur” hükmüne rastlanır. Bu durumda oruç niyeti sonlanır ve günün geri kalanında oruç tutulmuş sayılmaz. Kaza orucu, uygun zamanda tek gün şeklinde tutulmalıdır.
İĞNE VEYA SERUM ORUCU BOZAR MI?
İğne ve serum, oruç hükümleri açısından farklı değerlendirilir. Normal iğneler, ağrı kesici veya antibiyotik gibi besleyici olmayan ilaçlar içeriyorsa orucu bozmaz. Yani yalnızca tedavi amaçlı, gıda değeri olmayan enjeksiyonlar oruca engel sayılmaz. Ancak serum, vücuda sıvı ve çeşitli minerallerle vitamin verebildiği için orucu bozar. Diyanet’in açıklamalarında da, “gıda taşıyan enjeksiyonlar” orucu bozucu etkenler arasında gösterilir. Bu nedenle iğne yaptırmak ile serum taktırmak aynı şey değildir. Besin değeri taşımayan iğneler orucun devam etmesine imkân tanır. Serum takviyesi ise oruç yasakları kapsamına girer ve o günü geçersiz kılar. Sonraki dönemde bir gün kaza edilmesi gerekir.
SERUMLA TEDAVİ OLMAK ORUCU BOZAR MI?
Serum, vücudu destekleyen sıvı ve besleyici unsurları direkt kan dolaşımına verir. Bu da, oruç tutarken yemek-içmek benzeri bir etkiye sahip sayılır. Dini açıdan, oruçlu birinin vücuduna gıda niteliği olan herhangi bir madde alınmaması önemlidir. Dolayısıyla serumla tedavi, oruç sürecinde buna uymadığı için orucu bozar. Sağlık durumuna göre tıbbi bir mecburiyet varsa ve serum almak zorunluysa, o günün orucu bozulmuş kabul edilir. Daha sonra bir gün kaza orucu tutmak gerekir. İslam dini, hasta olanın tedavi görmesini öncelik kabul eder. Tedavinin bitmesi ya da uygun vakitte, kaçırılan oruç telafi edilebilir.
DİYANET’E GÖRE SERUM ORUCU BOZAR MI?
Diyanet İşleri Başkanlığı, oruç hakkında yayınladığı fetvalarda serum konusuna açıklık getirir. Damardan serum verilmesi, gıda veya vitamin alımına benzer görülerek orucu bozan fiiller arasında sayılır. Diyanet’e göre, oruçlu bir kimsenin damar yoluyla besleyici değeri olan maddeler alması, oruç yükümlülüğünü geçersiz hale getirir. Bu nedenle serum takılması veya gıda içerikli enjeksiyon yapılması hâlinde o günün orucu bozulur. Daha sonra yalnızca bir günlük kaza orucu ile telafi mümkündür. Kefaret orucu gerekmez, çünkü bu eylem kasten yiyip içme gibi değerlendirilmez. Yine de, serum taktıran kişi o gün oruç tutmuş sayılmaz ve günü kaza etmelidir.Serum taktırmak, oruç kurallarını ihlal eden bir eylemdir ve orucu bozar. Dinî kaynaklara göre, besleyici nitelik taşıyan her türlü madde bedene girdiğinde, oruç sona ermiş kabul edilir. Serum, sıvı ve besin desteği sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu nedenle oruçlu dönemde serum taktırmak mecburi hâle geldiyse o günkü oruç geçersiz olur. Kaza gereklidir; yani daha sonra bir gün oruç tutarak bu kaybı telafi etmek mümkündür. Kefaret orucu gerekmez, çünkü klasik kefaret şartları arasında kasıtlı yemek içmek gibi fiiller bulunur. Serum, tıbbi bir müdahaledir; bu nedenle bozulmayı kaza orucu ile gidermek yeterlidir.
SERUM ORUCU BOZAR MI, KEFARET GEREKİR Mİ?
Serum, orucu bozduğu için o günkü oruç tamamlanamaz. Ancak kefaret gerektiren eylemlerle karıştırılmamalıdır. Dinî hükümlerde, bile bile yiyip içmek veya cinsel ilişkiyle oruç bozmak kefaret gerektirir. Serum almak ise besin niteliği taşıyan sıvıyı doğrudan damar yolundan aldığından orucu bozar, fakat kefaretlik bir durum oluşturmaz. Bunun gerekçesi, oruçlu kimsenin ağız yoluyla kasten yeme içme fiili içinde olmadığı için kefaret kapsamına girmemesidir. Bu durumda sadece bir gün kaza orucu tutmak yeterlidir. Serum takma nedeniyle bozulan oruç, sonradan uygun bir günde yeniden tutulabilir. Böylece oruç borcu yerine getirilmiş olur.
RAMAZAN AYINDA SERUM ORUCU BOZAR MI?
Ramazan orucunda da serum uygulanması, orucu bozan durumlar arasına girer. Oruçlu kişinin gün içinde herhangi bir besleyici madde alması, bu ibadeti geçersiz kılar. Serum, vücuda besin ve sıvı desteği sunduğu için, iftar vaktinden önce damar yoluyla verilirse oruç biter. Ramazan gününde serum alan bir kimse, tedavi veya acil durum sebebiyle orucunu sürdüremez. Daha sonra iyileşme sağlandığında, tutulan gün sayısına ek olarak serum alınan günün kazası yapılır. Bu şekilde, Ramazan’da kesintiye uğramış oruç tamamlanmış olur. Dini kaynaklar, insan sağlığının öncelikli olduğunu söyler. Bu yüzden serum gerekliliği varsa tıbbi müdahale ertelenmemelidir.
BESİN İÇERMEYEN SERUM ORUCU BOZAR MI?
Bazı serum solüsyonları sadece tuz ya da basit sıvılar içerse bile vücudu destekler. Damar yoluyla alınan bu maddeler, bedene su ve mineral kazandırır. Bu, orucun besin veya sıvı almama prensibine aykırı bir durumdur. Dolayısıyla “besin içermeyen serum” ifadesi de orucu bozmaya engel değildir. Din adamları, damar yolundan vücuda herhangi bir sıvı desteği verilmesinin, orucun temel yasaklarını ihlal ettiğini belirtir. Bu yüzden, içeriği sadece tuzlu su olsa bile serum şeklinde takılan bir enjeksiyon orucu bozar. Kaza edilmesi gereken gün sayısı sadece serum uygulandığı gündür. Daha sonra bir günlük kaza ile telafi mümkündür.Serum vurdurmak, damar yolundan vücuda sıvı ve besleyici maddeler almaktır. Bu işlem, oruçlu durumda yapılırsa oruç sona erer. Çünkü yeme-içme yasağı, bedene giren tüm besin kaynaklarını kapsar. Ağız yoluyla ya da damar yoluyla fark etmeksizin, oruçlu iken alınan gıda değeri taşıyan veya vücuda destek sağlayan maddelerle oruç ihlal olur. Serum genellikle hastanın direncini artırmak, sıvı dengesini korumak ve besin eksikliğini gidermek için kullanılır. Bu da oruç şartlarıyla uyumlu değildir. Bu nedenle serum vurduran kişi, o günkü orucunu tamamlamış sayılmaz. Kaza orucu, daha sonra sağlıklı bir dönemde yerine getirilmelidir.
SERUM NEDENİYLE BOZULAN ORUÇ NASIL TELAFİ EDİLİR?
Damardan serum alınca oruç bozulmuş olur. Bu durumda günün geri kalanında oruç hükmü sürmez ve kişi dilerse normal yeme-içme faaliyetlerine devam edebilir. Telafi olarak sadece bir gün kaza orucu tutmak gerekir. Kefaret orucu, yani 60 günlük aralıksız ibadet, sadece kasıtlı yemek-içmek veya diğer belirgin ihlallerde devreye girer. Serum almak, tıbbi bir müdahale sayıldığı için kefaret gerektirmez. Oruç, sağlığı bozacak şekilde zorlamayı reddeder. Bu yüzden tedavi bitip kişi kendini daha iyi hissettiğinde, bir gün kaza ile eksik kalan oruç tamamlanır. Böylece, serum nedeniyle bozulan gün telafi edilmiş olur.
AMELİYAT SIRASINDA VERİLEN SERUM ORUCU BOZAR MI?
Ameliyat veya cerrahi müdahaleler sırasında hastaya serum verilmesi, oruç tutan bir kişinin bu ibadetini bozar. Çünkü operasyon esnasında verilen serumlar, vücudu desteklemek ve besin sağlamak amacıyla kullanılır. Genel veya lokal anestezi altında, genellikle sıvı dengesini korumak adına serum uygulanır. Bu işlem, orucun temel kuralı olan “bedene besleyici bir şey almamak” ilkesine aykırı görülür. Bu nedenle ameliyat günü oruç tutmak pratik değildir. Planlı müdahalelerde oruca niyet etmeden, sağlık durumu düzeldikten sonra söz konusu günün kazası yapılabilir. Acil durumlarda ise serum verilmesi orucu sonlandırır. Tedavi bittikten sonra tek gün kaza orucu tutulması yeterlidir.
HASTAYA SERUM VERMEK ORUCU BOZAR MI?
Bir hastaya, oruçlu olduğu dönemde serum takılması orucu geçersiz kılar. Tedavi ya da acil müdahale amacıyla yapılan bu uygulama, vücuda gerekli besleyici ve sıvı desteğini direkt olarak verir. Ağızdan tüketmekle aynı etkiyi taşımıyor gibi görünse de, kandaki beslenmeyi temin etmesi sebebiyle aynı hükme girer. Dini kaynaklar, “gıda ve keyif verici nitelik taşımayan enjeksiyonlar orucu bozmaz” derken, serum ve kan nakli gibi işlemler için ayrı bir hüküm koyar. Serum, gıda niteliğinde değerlendirildiği için oruç bozulur. Bu durum gerçekleştiğinde, kişi daha sonra bir gün kaza orucu tutarak oruç eksikliğini giderir.Sürekli serum tedavisi gören bir kişi, aldığı sıvı ve besin desteği nedeniyle oruçlu halini koruyamaz. Çünkü her serum uygulaması orucu bozan bir eylemdir. İslam dini, hasta olanlara orucu erteleme hakkı tanır. Sağlık durumu serum gerektiriyorsa, oruç tutmaya çalışmak her seferinde bozulmayla sonuçlanacaktır. Bu nedenle, doktor kontrolünde bu tedavinin devam ettiği dönemde oruçtan muaf olmak daha uygundur. Tedavi tamamlandığında ya da serum alımına ihtiyaç kalmadığında, kaçırılan günlerin kazası tutulabilir. Böylece hem tedavi kesintiye uğramamış olur hem de dinî sorumluluk daha sonra yerine getirilir. Bu durum, dinin kolaylaştırıcı yaklaşımına uygundur.
ORUÇLUYKEN SERUM TAKILIRSA ORUÇ BOZULUR MU?
Oruçlu bir kimse, gün içinde acil ya da planlı bir müdahale sebebiyle serum almak zorunda kalırsa, o an oruç bozulur. Çoğu zaman hastalık veya acil durum söz konusu olduğundan, kişi sağlığını korumak adına bu tedaviyi ihmal edemez. Tedavi bittiğinde oruç zaten sona ermiş olduğu için, o günün orucu tamamlanmış sayılmaz. Daha sonra bir gün kaza orucu tutmak gerekir. Kefaret devreye girmez, çünkü serum almak kasten yiyip içme gibi bir davranış şeklinde değerlendirilmez. Önemli olan, sağlığa kavuşunca bu eksik oruç gününü telafi etmektir. Bu yaklaşım, Diyanet’in görüşüyle uyumludur.
HANGİ DURUMLARDA SERUM ORUCU BOZAR?
Oruçlu olunan her durumda serum takılması orucu bozar. Tedavi, acil müdahale, sıvı takviyesi veya vitamin desteği gibi farklı amaçlar için serum kullanılsa da sonuç değişmez. Bedene damardan besin ya da sıvı sağlanması, orucun temel koşullarına uyum göstermez. Tüm mezheplerde, damar yoluyla verilen besin değerine sahip maddelerin orucu bozduğu belirtilir. Serumun bileşimi tuz, şeker veya basit elektrolitlerden oluşabilir; hepsi vücudu desteklediği için orucun bozulmasına yol açar. Gıda içerikli olması da şart değildir. Neticede oruç, yemek ve içmekten uzak durmayı gerektirir. Serum takıldığında, o gün kaza edilerek telafi sağlanır.Serum, oruçlu bir kişinin kan dolaşımına giren besleyici sıvı takviyesidir. Böyle bir uygulama, vücudu besleme anlamı taşıdığı için orucu bozar. Sorunun cevabı kesindir: Damardan alınan serum, orucun devam etmesine engeldir. Kişi bu süreçte sağlık problemi yaşıyorsa, tedavi öncelikli olduğundan serum alması gerekebilir. Bu durumda o günkü oruç geçersiz sayılır ve bozulan oruç daha sonra bir gün kaza edilir. Kefaret gibi uzun bir ibadet ise gerekmez. Dinî hükümler, zorunlu tedavi alanların orucunu bu şekilde telafi etmesine imkân tanır. Böylece, hem sağlık korunur hem de oruç sorumluluğu eksiksiz yerine getirilir.
ORUÇ TUTARKEN SERUM KULLANMAK ORUCU BOZAR MI?
Oruç tutulan saatler içinde damar yoluyla serum almak, orucun bozulmasına sebep olur. Çünkü oruç, yeme-içme ve bedeni besleyen her türlü eylemi durdurmayı gerektirir. Serum, tuzlu su veya vitamin şeklinde olsa bile, vücudun ihtiyaç duyduğu maddeleri sağladığı için oruç hükmü sona erer. Diyanet ve diğer dinî kaynaklar, bu uygulamayı açıkça oruç bozucu bir etken olarak değerlendirir. Tedavi gerekliliği varsa, serum genellikle iftar sonrasına planlanabilir. Ertelenemez bir durum söz konusu ise sağlık önceliklidir. O gün oruç geçersiz olur, fakat kaza orucu ile bu kayıp telafi edilebilir. Bu yaklaşım, insan sağlığını korumayı amaçlar.Kaynak: diyanet.gov.tr