Kuzey Avrupa ülkelerinden Danimarka'da ebeveynler, yalnızca devletin onayladığı isim listesinden seçim yapabiliyor. Cinsiyet uyumunu zorunlu kılan yasalar, alaycı veya olumsuz çağrışımlara sahip isimlere ise izin vermiyor. Ülkede bebeklere verilen isimler sıkı bir denetim altında, işte nedeni...
Kuzey Avrupa'nın en düzenli ülkelerinden biri olan Danimarka'da, yeni doğan çocukların isimlerini belirleyen katı bir isim yasası uygulanıyor. Bebek sahibi olanlar, 11 bin ismin yer aldığı listeden seçim yapmak zorunda. Danimarka'daki isim yasasının bazı önemli noktaları şu şekilde özetlenebilir:Danimarka'da, ebeveynlerin çocuklarına verebileceği isimler, devlet tarafından onaylanmış bir listeye dayanır. 11 bin isimlik bu liste, her yıl güncelleniyor ve içerisinde çeşitli geleneksel ve modern isimler bulunuyor. Ebeveynler, bu listede yer almayan isimleri kullanmak istediklerinde, özel izin almak zorunda. Bu durum, toplumda genel kabul görmeyen veya alışılmadık isimlerin önüne geçilmesini sağlıyor.Danimarka'daki isim yasası, verilen isimlerin çocukların cinsiyetine uygun olmasını şart koşuyor. Bu durum, toplumsal cinsiyet rolleri ve beklentileri açısından önemli bir yere sahip. Onaylı isim listesinde kız bebekler için 7 bin adet erkek bebekler için ise 4 bin adet isim bulunmakta.Hükümet, alaycı veya olumsuz çağrışımlara sahip isimlere kesinlikle izin vermiyor. Bu kurallar, çocukların sosyal hayatta zorbalık ya da olumsuz bir algıyla karşılaşmalarını önlemeyi amaçlıyor. Ebeveynler, çocuklarına verecekleri isimlerin toplumsal algısını da dikkate almak zorundalar.Danimarka’da, yetişkinler belirli koşullar altında isimlerini değiştirebilir. Ancak bu işlem de yasal bir süreç gerektirir ve belirli kurallara tabidir. İsim değişikliği için başvuruda bulunan kişilerin yeni isimleri de onaylı isim listesinde yer alması gerekiyor.Danimarka'da yeni doğan bir bebeğe isim vermek için aileler şu adımları takip etmek zorunda
1. Bebeğin doğumundan sonraki 6 ay içinde resmi bir isim kaydı yapılmalıdır.2. Seçilen isim, onaylı isimler listesinden olmalı veya özel onay alınmalıdır. Bu listede kız bebekler için 7 bin adet erkek bebekler için ise 4 bin adet isim bulunmakta.3. İsim başvurusu kilise bakanlığına veya yerel yönetime yapılmak zorundadır.Eğer aileler listede olmayan bir isim koymak isterse bu süreçte özel bir başvuru yapmaları gerekiyor. Başvuru için ise bir miktar ücret ödenmek zorunda. Seçilen isim, sonrasında devlet tarafından değerlendirilir ve 3-6 hafta içinde aileye yanıt verilir.
Unisex isimlerin yanı sıra telaffuzu zor isimler, soy isim olarak kullanılan isimler, çocuğun ileride sorun yaşamasına neden olacabilecek isimler de yasaklılar arasında.Danimarka isim yasası, uzun bir geçmişe sahip olup, zamanla değişen toplumsal ve kültürel dinamiklere göre şekillenmiştir. İşte bu yasanın tarihçesi hakkında bazı önemli noktalar:TARİHİ KÖKENLER Danimarka’da isim gelenekleri, Viking dönemine kadar uzanır. O dönemde isimler genellikle baba adından türetilerek kullanılıyordu. Örneğin, “-sen” ekinin anlamı “oğul” iken, “-datter” eki “kız” anlamına geliyordu.19. YÜZYIL DEĞİŞİKLİKLERİ 1820'lerde, Danimarka'da isim verme uygulamaları daha düzenli hale gelmeye başladı. Bu dönemde, isimlerin resmi kayıtlarda yer alması için ilk adımlar atıldı.
1904 İSİM YASASI 1904 yılında, Danimarka hükümeti ilk resmi isim yasasını kabul etti. Bu yasa, ebeveynlerin çocuklarına verebileceği isimleri düzenlemeye başladı ve onaylı isim listeleri oluşturuldu.1961 İSİM YASASI
1961'de yürürlüğe giren yeni yasa, isimlerin daha sıkı bir şekilde denetlenmesini sağladı. Bu yasada, çocukların cinsiyetine uygun isimler verilmesi zorunlu hale getirildi ve olumsuz çağrışımlara sahip isimlerin verilmesi yasaklandı.ONAYLI İSİM LİSTESİ
2006 yılında isim yasasında yapılan güncellemelerle, ailelerin daha fazla esneklik elde etmesi hedeflendi. Onaylı isim listelerine her yıl yeni isimlerin eklenmesi süreci hızlandırıldı.
GÜNÜMÜZDEKİ UYGULAMALAR
Günümüzde, Danimarka'da isim yasası, toplumun genel değerlerine ve normlarına uygun bir şekilde devam etmektedir. Her yıl yaklaşık bin yeni isim onaylı listeye eklenirken, başvuruların yüzde 15-20'si reddedilmektedir.